ساخت عطرها بخش مهمی از خیلی از صنایع را از تولید کالاهای لوکس گرفته ، تا صنایع غذایی و مواد شیمیایی خانگی، دربر می‌گیرد. استفاده از عطر یا ترکیبات معطر در این صنایع ، به منظور استفاده از حس بویایی مصرف کنندگان جهت جلب توجه آنها برای خرید عطر یا محصول معطر می‌باشد. به همین دلیل تمایل زیادی برای پیدا کردن فرمول عطرهایی که به لحاظ زیبایی شناختی برای مردم دلپذیر باشد وجود دارد.
عطرساز :
ساخت عطرها به متخصصین ترکیب عطرها ، که در این صنعت به عطرساز یا پرفیومر (perfumer) معروف هستند سپرده می‌شود. گاهی به آنها بعلت توانایی خوب بویایی اشان و مهارتشان در ترکیب عطرها ، نِز (Nez) که معادل فرانسوی کلمه انگلیسی (nose) یا بینی است گفته می‌شود. ساخت عطرها با راهنمایی و نظرات مشتری‌ها و یا کارکنان یک عطرساز شروع می‌شود . مشتری یک عطرساز یا کارکنانش ، شامل خانه‌های مُد و شرکت‌های بزرگ از صنایع مختلف می‌باشند در مرحله بعد ، عطرساز با ترکیب رایحه‌ها و مواد معطر مختلف به بوی مورد نظر دست یافته و فرمول آن را به مشتری می‌فروشد. این عطرها آنگاه یا در ساخت محصولات دیگر ، بعنوان رایحه‌های کاربردی (مانند شامپو ، لوازم آرایش ، شوینده‌ها ، داخل اتومبیل و غیره) استفاده گشته ، و یا به عنوان رایحه‌های لطیف (fine fragrance) در جامعه بازاریابی شده و به فروش می‌رسند.
تکنیک :
اگرچه هیچ روش یگانه و استانداردی برای ساخت و فرمولبندی عطر وجود ندارد، اما چارچوب‌های کلی ای وجود دارند تا چطور یک عطر، از یک مفهوم می‌تواند ساخته شود . خیلی از افزودنی های موجود در عطر در بوی آن تأثیری ندارند . خیلی از عطرها حاوی مقادیری از آنتی اکسیدان‌ها و مواد رنگ زا می‌باشند تا طول عمر و بازاریابی و فروش آنها را بهبود بخشند.
چارچوب اساسی :
هر روغن معطری شامل ده‌ها تا صدها مواد افزودنی مختلف می‌باشد و این مسئله بسته به نوع نقشی است که آن عطر بازی خواهد کرد . این مواد افزودنی را می‌توان به سختی به چهار گروه مختلف تقسیم کرد :
بوهای اصلی (قلب) : شامل یک یا چند ماده برای مفهوم خاصی مانند «رز» می‌باشد. درعوض،چند ماده مختلف می‌توانند با هم ترکیب شوند تا یک بوی اصلی بصورت «انتزاعی» بوجود بیاید بطوریکه هیچ تشابهی با مواد موجود در طبیعت نداشته باشد . برای مثال بوهای یاس و رز می‌توانند با هم ترکیب شوند تا یک رایحه با بوی انتزاعی گل ها به وجود آورند. طعم دهنده کولا (cola) یک مثال خوب برای بوی اصلی انتزاعی می‌باشد .
اصلاح کننده ها : این مواد بوی اصلی را طوری تغییر می‌دهند تا یک خصوصیت خاصی را در آن ایجاد نمایند : برای مثال ، استرهای میوه‌ای به یک بوی اصلی گلی اضافه می‌شود تا بویی با خصوصیات گلی – میوه‌ای بوجود بیاورند ؛ کالوژن و بوی مرکبات می‌توانند به منظور تازه تر کردن رایحه گلی اضافه شوند . بوی گیلاس در کولا – گیلاس می‌تواند به عنوان یک اصلاح کننده در نظر گرفته شود .
مخلوط گرها : یک گروه بزرگ از مواد افزودنی هستند که انتقال بوی یک عطر بین لایه‌های مختلف موجود در آن را ملایم و روان تر می‌کنند . اینها خودشان به عنوان جزئی از افزودنی های بوی اصلی نیز می‌توانند استفاده شوند . از ترکیبات معمول که به عنوان مخلوط گر استفاده می‌شوند می‌توان از لینالول و هیدروکسی سیترونلال (hydroxycitronellal) نام برد .
تثبیت کننده ها : بعنوان یک بالشتک یا تکیه گاه برای تقویت بوی اصلی بکار می‌روند . خیلی از رزینها ، بوهای چوب و پایه‌های کهربا بعنوان تثبیت کننده استفاده می‌شوند .
نُت‌های بالایی ، میانی و پایه هر عطری می‌توانند جداگانه بوهای اصلی و افزودنی های تقویت کننده جداگانه‌ای داشته باشند . آنگاه عطرساز ، مخلوط روغن های معطر بدست آمده را در اتانول و آب حل کرده ، و در تانک هایی برای چند هفته نگه می‌دارد و بعد آنها را با ابزارهای خاصی فیلتر می‌کند تا مواد موجود در مخلوط عطر تثبیت شده و هر گونه خرده ریزه و ته نشینی از آن زدوده گردد . آنگاه مخلوط عطر در بطری های مخصوص بسته بندی می‌شوند .
پایه‌های رایحه :
امروزه بجای اینکه یک رایحه را از بنیان تا انتها بسازند ، خیلی از عطرها و ادکلن‌های مدرن با استفاده از پایه‌های رایحه یا بطور خلاصه پایه ها ساخته می‌شوند . هر پایه در ذات خود یک عطر پیش ساخته است که از اسانس ها و مواد شیمیایی معطر ساخته شده‌است ، و بر اساس یک مفهوم ساده مانند «علف تازه بریده شده» و «سیب ترش آبدار» فرمول بندی شده‌اند . خیلی از عطرهای خط Aqua Allegoria از شرکت Guerlain با مفاهیم رایحه‌ای ساده‌شان مثال خوبی از این هستند که پایه‌های رایحه چگونه می‌توانند باشند .
از آنجایی که پایه‌ها قابل استفاده مجدد در عطرهای مختلف می‌باشند ، تلاش برای ساخت و توسعه پایه‌های جدید به اندازه تولید خود عطرهای موجود در بازار زیاد می‌باشد . به غیر از استفاده مجدد ، بکارگیری پایه‌ها در عطرسازی منافع دیگری نیز دارد :
۱. استفاده از مواد افزودنی ای که بوی «سخت» یا «پرقدرت» دارند ، و به شکل پایه‌های ترکیب شده بوجودآمده‌اند ، در عطر سازی راحت‌تر می‌باشد .
۲. یک پایه می‌تواند بوی واقعی‌تری از یک چیز را نسبت به عصاره خود آن چیز ایجاد نماید . برای مثال ، پایه‌ای برای انتقال بوی «گل رز تازه مرطوب» می‌تواند تقریب بهتری نسبت به اسانس گل رز ساده برای رساندن مفهوم بوی گل رز بعد از باران باشد . گل‌هایی مانند گاردنیا و سنبل که تا کنون قادر به عصاره گیری از آنها نشده‌اند ، از طریق ترکیب پایه‌هایی بوجود می‌آیند که از داده‌های بوجود آمده از تکنولوژی هِدسپِیس تولید گردیده‌اند .
۳. یک عطرساز پس از دریافت یک درخواست می‌تواند با ترکیب چند پایه بسرعت یک مفهوم را ایجاد کرده ، بازخورد آن را مشاهده نماید . پس از دریافت پاسخ مثبت می‌توان «لبه های» عطر را صیقلی و صاف کرد .
مهندسی معکوس :
عطرها از طریق مهندسی معکوس با استفاده از تکنیک‌های تحلیلی ای نظیر کروماتوگرافی گازی – اسپکترومتری جرمی Gas chromatography – mass spectrometry که بطور خلاصه (GC-MS) به آن گفته می‌شود و می‌تواند فرمول عمومی هر نوع عطری را آشکار کند ، قادرند بوجود بیایند . سختی روش (GC-MS) ناشی از پیچیدگی مواد اولیه عطرها می‌باشد . بخصوص وجود اسانس‌های طبیعی و ترکیبهای پیچیده شیمیایی این کار را سخت‌تر می‌کنند . هرچند هر کسی با ابزار خوب و تجربه کافی در عرض چند روز می‌تواند فرمول هر عطری را بدست آورد … مشتریان و رقبا می‌توانند بطور تقریباً دقیقی فرمول بیشتر عطرها را تحلیل کنند . آنالیز عطرهای قدیمی یا عطرهایی که در شرایط بدی نگهداری شده‌اند نیز به علت تجزیه و یا ترکیب خیلی از مواد اولیه و بوجود آمدن ناخالصی ها به مرور زمان مشکل می‌باشد . مواد اولیه و ترکیبات معمولاً بوسیله شناساگر کروماتوگرافی گازی می‌توانند تشخیص داده شوند . این دستگاه هر ماده شیمیایی را از طریق بو و یا خصوصیات فیزیکی آن تشخیص می‌دهد . مهندسی معکوس عطرهای موفق در بازار،به علت آسانی نسبی کار با ابزار GC ، فشار موجود برای تولید عطرهای پر طرفدار و طبیعت پر سود بازار عطر،بسیار معمول می‌باشد.
