از قدیم تا کنون با گل محمدی آشنا بوده و خاطرات قشنگی داریم. عطری ملایم و عجیب دلپذیر است که عموما در برخی از ادکلن‌ها کاربرد داشته و به کار می‌رود. گل محمدی در هر جایی از دنیا می‌تواند بروید اما معدن آن در ایران، کاشان است. در فصل بهتر و تقریبا در اردیبهشت ماه می‌توانید برای مشاهده گلابگیری به کاشان سفری داشته باشید. با بوی دل‌انگیز و مست کننده گل محمدی مواجه شده و می‌بینید که چگونه با زحمت خاصی از آن گلاب معطر و عطر تهیه می‌کنند. این گل به حدی مشهور است که به تمام دنیا صادر می‌شود. در واقع بسیاری کشورهای مشهور دنیا مانند فرانسه، آمریکا، ایتالیا و… که در صنعت عطرسازی حرفی برای گفتن دارند، مشتاق دریافت این رایحه گرانبها هستند. در این مقاله می‌خواهیم درباره روش تهیه عطر گل محمدی صحبت کنیم. با ما همراه باشید…
روش تهیه عطر گل محمدی
ایران جایگاه ویژه و به خصوصی در تهیه گل محمدی داشته و همچنان نیز دارد. مهد آن نیز کاشان است. این گل در صنعت عطرسازی، خدمات دارویی و غذایی حضور پرافتخاری دارد و افراد زیادی در کشور ما مشغول فعالیت در این حوزه هستند. وقتی از گل محمدی و گلاب صحبت می‌شود همه ما یاد پخت و پز حلوا، شعله‌زرد، معطر کردن اماکن معنوی و امثالهم می‌افتیم ولی این گل ویژگی‌هایی دارد که اگر قرار باشد تمامی آن‌ها را توضیح دهیم از حوصله این بحث فراتر می‌رود. اما واقعا چطور از گیاهی مانند گل محمدی، می‌توان عطر و ادکلن تهیه کرد؟ در این مقاله با هم به بررسی و روش تهیه عطر گل محمدی می‌پردازیم.
برداشت گل محمدی در قدم اول
برای اینکه بتوانیم از گل محمدی در تولید عطر و ادکلن بهره‌مند شویم، اولین کاری که می‌کنیم باید آنرا برداشت کنیم. در کشورهای ایران، ترکیه، بلغارستان، آرژانتین، اسپانیا، پرتغال و سوئیس این گل می‌روید که باید گفت روش برداشت و استخراج هر کدام با هم فرق دارد. حتما برایتان خیلی جالب است که بدانید به چه روش‌هایی این استخراج صورت می‌گیرد.
تقطیر گل محمدی با آب
یکی از بهترین و معروف‌ترین روش تهیه عطر گل محمدی، تقطیر آن با آب است. در این روش گل‌های چیده شده را داخل ظرفی ریخته و روی آن آب می‌ریزند. حال وقت آن است که گل‌ها را در آبی که معمولا ۲ الی ۳ برابر گل‌هاست بجوشانند. این جوشاندن باید خیلی ملایم و آرام صورت گیرد تا ترکیبات حاصل از اسانس گل محمدی را به هم نزند. حال باید مایع را خنک کرد و از بخاراتی که متساعد می‌کند، عطرگیری کرد. این روشی است که خیلی با زحمت مقداری اسانس گل محمدی بدست می‌دهد و معمولا در ایران و هندوستان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
روش تقطیر گل با بخار و آب
در این روش اسانس روغنی گیاهان را از مکانیسم فراریت جدا می‌کنند. در این روش شرایطی از جمله فشار بخار، درجه حرارت و مدت زمان اسانس گیری را تعیین کرده و درنهایت با این شرایط اسانسی روغنی که معمولا رنگ زرد رنگی دارد بدست می‌آید. این همان ماده ارزشمند است که در صنعت عطرسازی باید مورداستفاده قرار گیرد. در روش تقطیر با بخار، گل محمدی به هیچ وجه با آب در ارتباط نیست، بلکه در معرض بخار آب قرار می‌گیرد.
روش استخراج با حلال
در این روش تهیه عطر گل محمدی باید حلالی مانند الکل را به گل‌ها اضافه کنیم. فنیل الکل که ماده موثر اسانس است به میزان ۱۰ برابر بیش از محصول حاصل از تقطیر با بخار است. این نیز روشی اصولی است که معمولا به عنوان یک روش صنعتی به شمار می‌رود.
معمولا به دو روش سنتی و صنعتی در ایران گلابگیری یا به عبارتی اسانس گیری می‌شود که در اینجا به بررسی هر کدام می‌پردازیم.
روش سنتی در اسانس‌گیری گل سرخ
مقدار تعیین شده‌ای از گل محمدی را در دیگ مسی ریخته و روی آن آب می‌ریزند. هر یک کیلوگرم گل سرخ یک لیتر آب را لازم دارد. با فرآیندی که در درب این دیگ مسی ایجاد کرده و لوله‌ای که آب سرد درون آن ریخته شده، مایع را به همراه گل می‌جوشانند. سپس تقطیری که حاصل می‌شود همان ماده معطر از گل سرخ یا گلاب است. مدت زمانی که برای بدست آمدن این ماده طول می‌کشد معمولا ۷ ساعت است.
روش صنعتی در اسانس‌گیری گل سرخ
در این روش از ماشین‌آلات صنعتی کمک گرفته می‌شود که معمولا فلز مناسب و استانداردی است. در این روش هم دقیقا مانند روش سنتی گلاب و آب را داخل دیگ‌های فلزی صنعتی قرار داده و از تقطیر آن، گلاب و اسانس گل محمدی را بدست می‌آورند ولی این روش فوری‌تر و بهتر است.
